Bayrampaşa Hapishanesi Katliamının Sorumluları Hesap Vermekten Kaçamayacaklar

19 Aralık 2000 sabaha karşı 04.30’da, toplam 20 hapishanede kalan binlerce tutsak aynı anda yükselen dumanlar, patlayan bombalar, makineli tüfeklerin sesleri ile uyandılar. Devlet 19 Aralık günü hapishanelerde denetim kuracağını, artık kendi kurallarının dışına çıkılamayacağını ilan ederek vahşi bir katliam yaptı. Devlet tutsaklara karşı planlanmış, provası yapılmış savaş taktikleri ve savaş silahları ile saldırıya geçti. Özellikle Bayrampaşa Hapishanesi’nde yapılan katliamın delillerini saklamak için gerekeni yaptılar. Önce katliamın niteliğini gösteren delilleri yok etmeye çalıştılar. Operasyonları o kadar vahşiydi ki, ne yapsalar katliamı gizleyemediler. Katliamın niteliği açığa çıkınca bu kez katliamın faillerini sakladılar. Operasyonu doğrudan yürüten birliklerin isim listesini özenle sakladılar.

Katliamı Yapan Jandarma Özel Asayiş Birliğinin İsim Listesi 13 Yıl Sonra Geldi

Bayrampaşa Hapishanesi’ne doğrudan müdaheleyi yürüten birlik Ankara Jandarma Özel Asayiş Komutanlığı’na (JÖAK) bağlı birliklerdi. Bu birliğin isim listesini savcılığa 13 yıl sonra gönderdiler. Savcılığın Jandarma Genel Komutanlığı’na, Bölge Komutanlığı’na, İl Komutanlığı’na yazdığı yazılara “operasyona katılan birliklerin isim listesi elimizde bulunmamaktadır” diyerek cevap verdiler. 10 yıl boyunca hiç delillerin üzerine gitmeyen, delillerin yokedilmeye çalışıldığının açık olmasına rağmen suç işleyenlerin üzerine gitmeyen soruşturma savcısı hakkında görevi ihmal suçundan dava açılmasından sonra, “elimizde isim listesi yok” diyenler Ankara JÖAK’ın listesini savcılığa gönderdiler. Ve 13 yıl sonra asıl sorumlular hakkında ölümlere sebebiyet vermekten soruşturma yürümeye başladı. Bu soruşturmayla ilk kez gerçek sorumlulardan bir kısmı hakkında dava açılma olasılığı doğdu. Savcı gönderilen isim listesinden 200’den fazla kişinin ifadesini aldı. Kalan üç kişinin ifadesi tamamlandıktan sonra operasyona katılan rütbeliler hakkında davanın açılması gerekmektedir. Bu dava açılırsa asıl sorumlular hakkında açılan ilk dava olacak. Bayrampaşa Hapishanesi Katliamı hakkında daha önce bir dava açılmıştı. Bu davada biri rütbeli diğerleri rütbesiz 39 asker yargılanıyor. Asıl sorumlulardan birçok kişinin ismi de belli olmasına rağmen savcı onlar hakkında dava açmamıştı. Soruşturması devam eden dosyaya gelen isim listeleri ve alınan ifadeler sonucunda ancak 14 yıl sonra bir davanın açılması olasılığından bahsediyoruz. Yani katillerin isimlerini öğrenme ve onlarla yüz yüze gelme olasılığına kavuşacağız sadece. Israrla saklanan isim listesinin açığa çıkması ve bunların ifadesinin alınması önemli elbette.

Hapishaneler katliamı bir devlet politikası olarak yaşama geçirildi. AKP’de bu politikanın devamcısı olarak katliamın faillerini saklayarak üzerine düşeni yaptı. Halkın adalet talebi, hesap sorma kararlığı karşısında şu an sakladıkları isim listesini açıklamak zorunda kaldılar. Yapılan şikayetler sonucunda soruşturmayı hakkıyla yürütmeyen savcı hakkında dava açıldı. Fakat AKP’nin isim listesini vermesi, katliamı yapanlardan hesap soracağı anlamı taşımıyor. Katilleri korumak için yine elinden geleni yapacaktır, yargılamayı sürüncemede bırakarak zamanaşımı ile katilleri aklamaya çalışacaktır. Tıpkı Ümraniye Hapishanesi’nde yaptıkları gibi. Ümraniye Hapishanesi hakkındaki yargılama Anadolu 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yürütülmektedir. Burada birkaç astsubay dışında 200’den fazla jandarma eri yargılanıyor. Ama yargılama usulen yürüyor, mahkeme hiç delil araştırmasına girmiyor, sanıkları yüz yüze dinlemiyor, avukatların hiç bir talebini kabul etmiyor. Davanın zamanaşımı ile düşmesini bekliyor. Dosya içersinde bulunan operasyon görüntülerindeki komutanlar ve operasyonu yapanların kimlikleri tespit edilmesi gerekirken hiç bir işlem yapılmamaktadır. Yine 19 Aralık Katliam davaları bir kısmı AKP iktidarında zamanaşımı ile düştü. Hatta Çankırı, Uşak, Malatya dosyalarında katliamı yapanlara değil, katliamı yaşayanlara ceza verildi.

Katliamı aklama, tutsaklara ceza vererek suçu gizlemeye çalışma çabalarına rağmen katliamın en ağır yaşandığı Bayrampaşa Hapishanesi hakkındaki gerçekler açığa çıkmaya devam ediyor. Devlet şiddetin en ağırını bu hapishaneye yığdı. Bu nedenle operasyonun tamamı kamera görüntüsüne alınmasına rağmen görüntüleri göndermiyor. İsim listesi nasıl göndermek zorunda kaldılarsa bu görüntüleri de göndermek zorunda kalacaklardır.

Sonuç olarak, aradan on yıllar geçmesine rağmen, 19-22 Aralık Katliamı’nın hesabını sorma kararlığı ile gerçeklerin açığa çıkması sağlandı.

Katillerin bir kısmının isim listesi ortaya çıktı, şimdi onların cezalandırılmasını sağlamak da devrimcilerin mücadelesine bağlıdır.

Devletin kendi politikasını sürdürme kararlılığı, devrimcilerin hesap sorma kararlılığı karşısında geri adım atmıştır.